Ransomware to złośliwe oprogramowanie, które szyfruje dane na komputerze lub serwerze ofiary, a następnie żąda okupu za ich odszyfrowanie.
To jedno z najpoważniejszych zagrożeń współczesnego świata IT – potrafi sparaliżować działalność firm, instytucji publicznych, a nawet całych systemów miejskich.
💀 Co to jest ransomware
Ransomware to typ malware’u, który blokuje dostęp do plików lub systemu poprzez ich zaszyfrowanie.
Po infekcji użytkownik otrzymuje wiadomość z żądaniem okupu w zamian za klucz deszyfrujący.
Ataki ransomware mogą prowadzić do utraty danych, przestoju w działalności i dużych strat finansowych.
⚙️ Jak działa ransomware
Do infekcji dochodzi najczęściej przez:
- 📎 Zainfekowane załączniki e-mail (np. „faktura.pdf.exe”),
- 🔗 Fałszywe aktualizacje oprogramowania,
- 🌐 Złośliwe linki na stronach internetowych.
Po uruchomieniu złośliwego pliku ransomware szyfruje dane użytkownika i wyświetla komunikat z żądaniem okupu.
🚨 Przykłady znanych ransomware
- WannaCry – jeden z największych globalnych ataków, który sparaliżował tysiące firm i instytucji w 2017 roku.
- CryptoLocker – pierwszy na dużą skalę atak ransomware wymuszający opłatę za odszyfrowanie danych.
Oba ataki wykorzystały luki w systemach operacyjnych i brak aktualizacji bezpieczeństwa.
🔍 Objawy infekcji ransomware
Zainfekowany system można rozpoznać po kilku charakterystycznych sygnałach:
- 🐢 Niezwykłe spowolnienie pracy komputera,
- 📂 Pojawienie się nieznanych plików lub folderów,
- 💬 Wyświetlenie wiadomości z żądaniem okupu,
- 🔒 Brak dostępu do danych i komunikat o zaszyfrowaniu.
🧰 Prewencja – jak chronić się przed ransomware
Aby ograniczyć ryzyko ataku ransomware, warto wdrożyć kilka kluczowych praktyk:
- 💾 Regularnie twórz kopie zapasowe danych – przechowuj je offline lub w bezpiecznej chmurze.
- 🔄 Aktualizuj systemy i oprogramowanie, aby usuwać znane luki bezpieczeństwa.
- 🛡️ Używaj oprogramowania antywirusowego i antymalware.
- 👩💻 Edukacja użytkowników – ucz ich rozpoznawać podejrzane e-maile i linki.
Prewencja jest zawsze tańsza niż skutki udanego ataku.
🆘 Co zrobić w przypadku ataku ransomware
Jeśli Twoja organizacja padła ofiarą ransomware:
- ⚡ Natychmiast odłącz zainfekowane urządzenie od sieci.
- 💰 Nie płać okupu – brak gwarancji odzyskania danych.
- 🧑💻 Skontaktuj się z działem IT lub specjalistą ds. bezpieczeństwa.
- ♻️ Przywróć dane z kopii zapasowej, jeśli jest dostępna.
- 📞 Zgłoś incydent – np. do CSIRT, CERT lub policji.
📞 Podsumowanie i kontakt
Ransomware to jedno z najpoważniejszych zagrożeń cybernetycznych.
Zrozumienie, jak działa i jak się przed nim bronić, to podstawa bezpieczeństwa każdej firmy.
Nie czekaj, aż atak się wydarzy — wprowadź działania prewencyjne już dziś.
📧 biuro@wichran.pl
📞 +48 515 601 621
Autor: Piotr Wichrań – Biegły sądowy z zakresu informatyki, ekspert cyberbezpieczeństwa IT/OT, licencjonowany detektyw
@Informatyka.Sledcza