Informatyka śledcza (Digital Forensics) to dziedzina zajmująca się zbieraniem, analizą i prezentacją dowodów cyfrowych, które mogą być wykorzystane w postępowaniach sądowych lub wewnętrznych dochodzeniach organizacji.
Jej głównym celem jest odtworzenie przebiegu zdarzeń cyfrowych, z zachowaniem integralności i wiarygodności materiału dowodowego.
Informatyka śledcza łączy wiedzę techniczną, prawną i śledczą, tworząc pomost między technologią a wymiarem sprawiedliwości.
🔍 Czym jest informatyka śledcza
To proces obejmujący:
- Zbieranie i zabezpieczanie danych: Utrwalenie śladów cyfrowych z komputerów, serwerów, urządzeń mobilnych czy chmury.
- Analizę dowodów: Odtworzenie aktywności użytkowników, identyfikacja źródeł ataku, przyczyn incydentu i jego skutków.
- Prezentację wyników: Przygotowanie raportów zrozumiałych dla sądu, organów ścigania lub zarządu organizacji.
🧩 Etapy dochodzenia informatyki śledczej
- Identyfikacja i zabezpieczenie: Wykrycie potencjalnych źródeł danych i ich utrwalenie w sposób nienaruszający oryginału.
- Analiza: Szczegółowa interpretacja danych, odzyskiwanie skasowanych plików, analiza metadanych, logów i pamięci RAM.
- Prezentacja dowodów: Opracowanie raportu końcowego wraz z wizualizacją przebiegu zdarzeń.
Każdy etap musi być prowadzony zgodnie z zasadami chain of custody – zachowania ciągłości dowodowej.
⚙️ Jakie narzędzia są używane w informatyce śledczej
- Analiza danych: EnCase, FTK, X-Ways, Sleuth Kit, Autopsy.
- Odzyskiwanie danych: R-Studio, Magnet AXIOM, Belkasoft.
- Analiza sieciowa: Wireshark, NetworkMiner, Moloch/Arkime.
- Systemy logów i pamięci: Volatility, Redline, ELK Stack.
Wybór narzędzia zależy od rodzaju incydentu – inne stosuje się przy analizie ransomware, inne przy oszustwach finansowych czy kradzieży danych.
⚠️ Główne wyzwania w informatyce śledczej
- Szybkość działania: Czas jest kluczowy – dane łatwo mogą zostać nadpisane lub utracone.
- Zgodność z przepisami: Dowody muszą być zbierane zgodnie z prawem, aby były dopuszczalne procesowo.
- Zaawansowane techniki atakujących: Stosowanie szyfrowania, anty-forensic i deepfake utrudnia analizę.
- Rosnące wolumeny danych: Wymagają automatyzacji i sztucznej inteligencji do selekcji dowodów istotnych dla sprawy.
🛡️ Przygotuj swoją firmę na dochodzenia informatyki śledczej
Zainwestuj w:
- Szkolenia z forensics i incident response,
- Procedury reagowania na incydenty (IRP),
- Narzędzia do akwizycji i analizy danych.
Zapewnij, by Twój zespół potrafił zabezpieczyć dowody i przekazać je zgodnie z normą ISO/IEC 27037:2023 oraz wytycznymi NIST SP 800-101.
📞 Skontaktuj się
Pomagam firmom projektować i wdrażać procesy Digital Forensics & Incident Response (DFIR) zgodne z międzynarodowymi standardami.
Wspieram także organy ścigania i sektor prywatny w analizie incydentów i ekspertyzach biegłych.
📧 biuro@wichran.pl
📞 +48 515 601 621
Autor: Piotr Wichrań – Biegły sądowy z zakresu informatyki, ekspert cyberbezpieczeństwa IT/OT, licencjonowany detektyw
@Informatyka.Sledcza